Wydarzenie odbędzie się w Kinie Kinematograf, Muzeum Kinematografii

Prezentacja filmów wyprodukowanych w Pracowni Eseju Filmowego działającej przy vnLab w ramach Szkoły Filmowej w Łodzi. W Pracowni na esej patrzmy nie jako na gatunek, ale jako na pewną postawę, poznawczą i artystyczną metodę, która nie zamyka się w określonych formach i figurach, ale zmusza, by wynajdywać je wciąż na nowo, nieustannie kwestionować własne założenia, pozycję i język. Podstawowe pytanie, na które próbujemy odpowiedzieć w ramach kilkuletniej działalności, to, nie tyle czym JEST esej filmowy, ale czym MOŻE się stać w rękach artystów i badaczy, którzy zdecydują się użyć go jako narzędzia do badania rzeczywistości poprzez praktykę filmowo-eseistyczną.

Krótka rozmowa między bratem i siostrą / A short conversation be

reż. Temra Pavlović, Stefan Pavlović
Polska, Holandia 2023, 27’21”

Rodzeństwo filmowców przegląda stare taśmy, które nagrywali podczas wspólnych czterotygodniowych wakacji z ojcem. Co widzą? Egzotyczne krajobrazy i nowy język. Czego nie widzą? Emigracji ojca, rozwodu, zwyczajowej dynamiki rodziny, kłótni. Z teraźniejszości filmowcy spoglądają wstecz i negocjują opowiadanie historii z pamięcią. 

„Muzyka” i „geologia” stają się dwiema kotwicami, za pomocą których pamięć i opowiadanie historii są próbowane, a następnie konstruowane filmowo. Poprzez filmowanie gestów muzyka staje się rodzajem krótkotrwałej pamięci afektywnej, podczas gdy geologia pozwala nam odczytywać długoterminowe, długotrwałe skamieliny naszej pamięci poprzez kodowanie, inskrypcję i tworzenie znaków.

Krótka rozmowa między bratem i siostrą, którzy zastanawiają się, kim byli i kim są.

Pokój 404/ Room 404

dir. Elysa Wendi, Lee Wai Shing

Poland, Hong Kong 2023, 29’40’’

Wdrożenie nowej ustawy o bezpieczeństwie w 2020 r. oznaczało poważną zmianę historyczną dla mieszkańców Hongkongu. Ten 2-letni proces przyniósł rzeczywistość, która miała się zmaterializować dopiero w 2046 roku. To surowe, nieoczekiwane przyspieszenie podsyciło uczucie niepokoju. Strach przed ściganiem mieszał się z impulsem do autocenzury, chęć odejścia zmagała się z poczuciem straty. „Pokój 404” to eseistyczna odpowiedź na dokument „Room 525” nakręcony przez tych samych artystów podczas rezydencji artystycznej w Hongkongu w 2019 roku, kiedy narastały niepokoje społeczne. Film stanowi przejście od dokumentu do eseju, od realnej przestrzeni pokoju 525 do rzeczywistości naznaczonej najczęstszym błędem ery cyfrowej 404: File Not Found. Chęć wyrażenia obiektywnej prawdy o sytuacji, która przyświecała twórcom przeżywającym kataklizm w trakcie jego trwania, ustępuje miejsca wątpliwościom przenikającym sytuację, która wyłania się w stanie po kataklizmie.

Wanda

reż. Anna Baumgart

Poland 2023, 20’53’’

W 1948 roku na jeziorze Gardno koło wsi Szela utonęło 21 harcerek. To miał być wymarzony dzień. Dziewczyny chciały zobaczyć morze. Tego ranka poszły do kościoła niewyspane – poprzedniej nocy długo siedziały przy ognisku, zajęte omawianiem starej legendy o księżniczce Wandzie, która utonęła w rwących nurtach Wisły. Dwie dorosłe opiekunki i dwóch mężczyzn wsiadło z nimi do dwóch łodzi. Nikt nie wie, co wydarzyło się naprawdę – czy był to nieszczęśliwy wypadek, morderstwo czy zbiorowe samobójstwo nastolatków? Esej jest fikcyjną wersją tego wydarzenia. Czy dziewczyny zamieniły się w foki i popłynęły do morza, do innej przyszłości?

Non Duality

reż. Tomasz Węgorzewski

Poland 2023, 25’

„Non Duality” odwołuje się do gatunku filmu edukacyjnego, w rytmicznych i asocjacyjnych montażach znaczeń podejmuje temat przekonania o odrębności Ja, które leży u podstaw kultury Zachodu oraz dzielącej naturalizującej funkcji samego języka. Film zestawia archiwalne materiały z Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi z dokumentalnym i osobistym zapisem rozmowy z Haliną Pytlasińską, brytyjską psycholożką i terapeutką pracującą z nieświadomością zbiorową metodą matrycy śnienia społecznego.

Sumy częściowe/ Subtotals / Majmouan

reż. Mohammadreza Farzad 

Poland, Germany, Iran 2022, 16’

Czy policzyłeś kiedyś swoje siwe włosy albo to, ile razy byłeś zakochany? Czy liczyłeś kiedyś wszystkie domy i mieszkania, w których żyłeś albo liczbę pocałunków wymienionych w swoim życiu? A ile razy śniło ci się, że latasz? Być może nigdy tego nie liczyłeś, bo to nie wpływa na kształt kryjącego się za tymi cyframi życia. Film Mohammadrezy Farzada, bazując na irańskich archiwach domowych nagranych na taśmie 8mm, jest medytacją nad zmiennością życia, której nie da się zamknąć w żadnych obliczeniach. Majmouan (Subtotals) Mohammadrezy Farzada to esej filmowy inspirowany opowiadaniem o tym samym tytule autorstwa Gregory’ego Burnhama i powieścią „Autoportret” Édouarda Levé.

Biogramy twórców:

Stefan Pavlović (1989) – uzyskał tytuł licencjata w dziedzinie reżyserii filmowej w Art Center College of Design w Los Angeles oraz tytuł magistra w Holenderskiej Akademii Filmowej w dziedzinie badań artystycznych w kinie i poprzez kino. Jego pierwszy film krótkometrażowy When the dragon came (2018) miał międzynarodową premierę na Krakowskim Festiwalu Filmowym i zdobył nagrodę dla najlepszego filmu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Szczecinie. Jego debiut fabularny, Szukając koni (2021), miał premierę na Visions du Réel, gdzie zdobył nagrodę dla najlepszego filmu w konkursie Burning Lights. Film zdobył wiele nagród na prestiżowych międzynarodowych festiwalach, w tym między innymi IDFA, Sarajevo FF, FID Marseille, RIDM, Ann Arbor, Kasseler Dokfest. Stefan otrzymał nagrodę Prins Bernhard Documentary Prize i został talentem Berlinale w 2022 roku.

Temra Pavlović (1990) – artystka, której praktyka zakorzeniona jest w filmach eksperymentalnych. Temra uzyskała tytuł licencjata w dziedzinie filmu i wideo w CalArts oraz tytuł magistra w dziedzinie studiów nad mediami na Uniwersytecie w Amsterdamie. Jej prace były przedmiotem wystaw indywidualnych i grupowych m.in. w galeriach Lodos w Meksyku, Kantine w Brukseli, Kevin Space w Wiedniu, 1857 w Oslo i Seventeen Gallery w Londynie. Otrzymała m.in. nagrodę Princess Grace Award dla absolwentów studiów filmowych w Nowym Jorku, stypendium dla młodych talentów od Mondriaan Fund w Amsterdamie oraz program Transmediale Non-Fiction od Stimuleringsfonds w Rotterdamie. Od 2019 roku jest asystentką dyrektora KAMEN Artist Residency w Bośni i Hercegowinie.

Elysa Wendi – singapurska artystka tańca i filmowczyni mieszkająca w Hongkongu. Po dziesięciu latach profesjonalnego tańca zaczęła eksperymentować z pomysłami choreograficznymi za pomocą filmu, performansów i projektów kuratorskich. Jest współzałożycielką Cinemovement, platformy ułatwiającej tworzenie filmów tanecznych w warunkach laboratoryjnych poprzez wymianę kulturalną. Zainteresowana abstrakcją pamięci od miejsca, czasu i śladów biograficznych, Wendi bada te tematy w swoich pracach na żywo i filmach. Jej film krótkometrażowy „1958 Delivery” został doceniony za pomysłowe zestawienie fotografii, historii i rytuałów performatywnych i zdobył nagrodę dla najlepszego filmu eksperymentalnego na South Taiwan Film Festival 2018. Niedawno otrzymała nagrodę dla najlepszego filmu dokumentalnego na festiwalu ArtHouse Film w Hongkongu za „Forgive and Not to Forgive”.

Shing Lee – niezależny filmowiec z Hongkongu. Jego zaangażowanie w Chinese Independent Documentary Lab w latach 2016-2018 ujawniło mu wiele niezależnych możliwości dokumentalnych. Jego najnowszy film dokumentalny „Family Family Day”, który powstał przy wsparciu HKU Documentary Seed Grants, zdobył Złotą Nagrodę (kategoria otwarta) w 24. edycji ifva Awards w Hongkongu. Obecnie pracuje jako montażysta przy projektach filmów dokumentalnych z innymi reżyserami, a także pracuje nad swoimi filmami eksperymentalnymi.

Anna Baumgart – Jest jedną z najbardziej cenionych polskich współczesnych artystek multimedialnych zajmujących się reżyserią, rzeźbą, instalacją, performansem, wideo, fotografią i tatuażem artystycznym. Jej twórczość zaliczana jest do nurtu sztuki krytycznej i feministycznej. Eksploruje tematy związane z kulturowymi wzorcami zachowań, społecznymi stereotypami i problemami współczesnych kobiet. Płynnie porusza się pomiędzy esejem, dokumentem, reportażem i konwencją teledysku. Prace Baumgart można znaleźć w kolekcjach, muzeach i galeriach sztuki na całym świecie.

Tomasz Węgorzewski – reżyser teatralny i scenarzysta. Absolwent Etnografii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Reżyserii w Szkole Teatralnej w Krakowie. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2020 i 2016 roku. Koncentruje się na zagadnieniach związanych z tematyką pamięci i nostalgii, a także historią polskiego ruchu ezoterycznego w okresie międzywojennym. W swojej obecnej pracy teatralnej rozwija zainteresowania duchowością współczesnego społeczeństwa oraz historią psychologii i psychoanalizy.

Mohammadreza Farzad – urodził się w 1978 roku w Teheranie w Iranie. Swoją karierę rozpoczął jako poeta i tłumacz literatury. Jego kariera dokumentalisty rozpoczęła się od filmów „Into Thin Air” i „Blames and Flames”, które miały premierę na Berlinale, w sekcji Forum Expanded, w ramach którego pokazane zostaną również jego „Subtotals”. Farzad był doktorantem w Film Factory kierowanym przez legendarnego węgierskiego twórcę Belę Tarra. Jego kolejne filmy miały premiery na dziesiątkach krajowych i międzynarodowych festiwali i zdobyły liczne nagrody. Obecnie pracuje nad swoim pierwszym filmem fabularnym.

Spotkania z cyklu Akcja Edukacja dofinansowane są z budżetu Miasta Łodzi w ramach regrantingu przeprowadzonego przez Centrum Opus. Organizatorem jest Fundacja FKA. Wstęp na wydarzenia Akcji Edukacji jest bezpłatny.