Filmy 14. FKA
Kosmizm zakłada, że przywracanie zmarłych do życia jest technicznie możliwe. Ten eksperyment myślowy zrodził wizję radykalnej zmiany kulturowej oraz kompletnej reorganizacji warunków życiowych. Doktryna Fiodorowa odcisnęła swe piętno na tak różnych dziedzinach, jak sowiecki pogram eksploracji kosmosu, nowa poezja, konstruktywizm, muzeologia, a nawet badania nad przetaczaniem krwi. Prezentowana na wystawie w Muzeum Sztuki w Łodzi (oraz w ramach specjalnego pokazu w ramach festiwalu Kamera Akcja) seria filmów Antona Vidokle’a, przybliża niektóre z kluczowych zagadnień tej intelektualnej i artystycznej tradycji.
Po pokazie filmów zapraszamy na dyskusję z udziałem Daniela Muzyczuka oraz Tomasza Kolankiewicza.
Z biletem z wystawy Obywatele kosmosu. Anton Vidokle z Veroniką Hapchenko, Fedirem Tetianyczem i Kolekcją Instytutu Kosmizmu wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.
OTO JEST KOSMOS / THIS IS THE COSMOS
reż. Anton Vidokle, 2014, 28′10ʺ
Pierwsza część trylogii poświęconej rosyjskiemu kosmizmowi, kręcona na Syberii, w Kazachstanie, w okolicach Moskwy i Archangielska, to kolaż idei wysuwanych przez różnych członków ruchu, w tym jego założyciela Fiodorowa. Tak jak pozostali, Fiodorow uważał, że śmierć to błąd – wada w całościowym projekcie ludzkim, „ponieważ energia kosmosu jest niezniszczalna, ponieważ prawdziwą religią jest kult przodków, ponieważ prawdziwa równość społeczna to nieśmiertelność dla wszystkich”. Dla kosmistów kosmos nie ograniczał się do przestrzeni pozaziemskiej, zamierzali stworzyć „kosmos”, a więc harmonijne i wieczne życie na Ziemi. Celem ostatecznym, jak wynika z tego krótkiego filmu, było „skonstruowanie nowej rzeczywistości, która nie zna głodu, choroby, przemocy, śmierci, potrzeb, nierówności – jak w komunizmie”.
REWOLUCJĘ KOMUNISTYCZNĄ WYWOŁAŁO SŁOŃCE / THE COMMUNIST REVOLUTION WAS CAUSED BY THE SUN
reż. Anton Vidokle, Kristina Isaykina, 2015, 33′36ʺ
Druga część trylogii analizuje poetycki wymiar kosmologii słonecznej Aleksandra Czyżewskiego, sowieckiego biofizyka. Film nakręcono w Kazachstanie, gdzie naukowiec przebywał w więzieniu zanim został wydalony z kraju. Przedstawia on badania Czyżewskiego nad wpływem słońca na socjologię, psychologię, politykę oraz ekonomię. Wpływ ten miał przybierać formę wojen, rewolucji, epidemii i tym podobnych katastrof. Vidokle zestawia życie mieszkańców postsowieckich wsi z projektami futurologicznymi kosmizmu, by uwydatnić, że głównym celem wczesnych sowieckich prób podboju przestrzeni kosmicznej nie było przyspieszenie technologiczne, lecz realizacja wspólnego dążenia ludzkości do odrzucenia ograniczeń życia na Ziemi.
NIEŚMIERTELNOŚĆ I ZMARTWYCHWSTANIE DLA WSZYSTKICH / IMMORTALITY AND RESURRECTION FOR ALL!
reż. Anton Vidokle, 2017, 34′17ʺ
Ostatnia część trylogii obejmuje rozważania nad instytucją muzeum jako miejscem odrodzenia – była to kluczowa idea refleksji wielu myślicieli kosmizmu, naukowców i artystów awangardowych. Film, który kręcono w Państwowej Galerii Trietiakowkiej, moskiewkim Muzeum Zoologicznym, Bibliotece im. Lenina i Muzeum Rewolucji, bada muzeologiczne i archiwalne techniki budowania kolekcji, jej restauracji i konserwacji jako ewentualne metody materialnej restauracji życia, zgodnie z przemyśleniami zawartymi w eseju Nikołaja Fiodorowa z lat 80. XIX wieku. W filmie wzięli udział współcześni zwolennicy Fiodorowa, kilkoro aktorów, artystów, a także pies faraona. W sposób żartobliwy przedstawiają oni wskrzeszenie mumii, dokonują dokładnej analizy Czarnego kwadratu Malewicza, przestrzennych konstrukcji Rodczenki, a także wypchanych zwierząt, przedmiotów pochodzących z czasów rewolucji rosyjskiej, szkieletów i manekinów. Sceny przypominające żywe obrazy tworzą współczesną ilustrację poezji kryjącej się w pismach Fiodorowa.
Pokaz trylogii Oto jest kosmos, Rewolucję komunistyczną wywołało słońce oraz Nieśmiertelność i zmartwychwstanie dla wszystkich! podczas festiwalu Kamera Akcja towarzyszy wystawie Obywatele kosmosu. Anton Vidokle z Veroniką Hapchenko, Fedirem Tetianyczem i Kolekcją Międzynarodowego Instytutu Kosmizmu prezentowanej od 7 października w ms1.
Partnerem pokazu specjalnego jest Muzeum Sztuki.
