Filmy 15. FKA
Psychoza
Psycho
1960, 109 min.
Sekcja: Ikony Kina
Oryginalna wersja dystrybucyjna
Nagrody i selekcje: Oscary 1960 – nominacje (Najlepsza Reżyseria, Najlepsza Aktorka Drugoplanowa, Najlepsze Zdjęcia Czarno-białe, Najlepsza Scenografia), Złoty Glob 1960 – Janet Leigh
Reżyseria: Alfred Hitchcock
Scenariusz: Joseph Stefano
Obsada: Anthony Perkins, Vera Miles, Janet Leigh
Kraj: USA
Dręczona wyrzutami sumienia Marion zatrzymuje się na noc w odosobnionym Bates Motel, którego właścicielem jest niepozorny mężczyzna silnie przywiązany do swojej matki.
Marion Crane (Janet Leigh) to ułożona, lubiana sekretarka z Los Angeles, która postanawia skorzystać z okazji i przywłaszczyć pieniądze szefa. Ucieczka przez pustynię Kaliforni doprowadza ją w końcu do motelu na uboczu prowadzonego przez Normana Batesa (Anthony Perkins) – młodego mężczyznę, z którym przyjdzie jej odbyć ciekawą rozmowę na temat więzi syna z matką. Tak zaczyna się fabuła filmu, który stał się dreszczowcem na dreszczowce. Szarpiąca nerwy muzyka Bernarda Herrmanna („Obywatel Kane”, „Taksówkarz”), świetnie skomponowane kadry Johna L. Russella czerpiące z niemieckiego ekspresjonizmu, łamiący wszystke możliwe zasady pisania historii Joseph Stefano, a przede wszystkim ręka Alfreda Hitchcocka sprawiają, że „Psychoza” jak żaden inny film brytyjskiego mistrza wpłynął na światową historię kina.
POKAZ TYLKO DLA OSÓB Z KARNETEM
Z ówczesnych recenzji:
«I wtedy następuje jedna z najbardziej obrzydliwych scen mordu w historii. Rzecz dzieje się w łazience, co daje pretekst do późniejszego pokazywania wycierania kafelek i spłukiwania toalety. Mogę to uczciwie opisać jako brzydkie. „Psychoza” nie jest długim filmem, ale dłuży się. Być może jest tak, bo reżyser skupia się na technikaliach, ponieważ trudno mu na postaciach.»
— C. A. Lejeune, The Observer (recenzja z 1960), czytaj całość tutaj
«W tym oczywiście niskobudżetowym dziele nie ma zbyt wiele subtelności ani znanego ostatnio Hitchcocka skłaniającego się ku znaczącej i kolorowej scenerii.»
— Bosley Crowther, The New York Times (recenzja z 1960), czytaj całość tutaj
«Typowe dla Hitchcocka wady nie miałyby znaczenia – byłyby jak zwykle do zaakceptowania ze względu na kompensujące przebłyski rzadkiego talentu – gdyby dzieło nie zostało zaprezentowane z tak wysoką świadomością przełomowości. Z tego powodu film ma jedną wadę, nietypową dla jego twórcy: od czasu do czasu popada w rozkoszny, niezamierzony humor.»
— The Guardian (recenzja z 1960), czytaj całość tutaj
sir Alfred Hitchcock. Brytyjski reżyser, jeden najbardziej wpływowych twórców filmowych w historii kina. Znany jako mistrz suspensu, wyreżyserował 53 filmy fabularne, w tym takie klasyki jak „39 kroków”, „Starsza pani znika”, „Urzeczona”, „Nieznajomi z pociągu”, „Zawrót głowy”, „Psychoza” i „Ptaki”. W 1955 roku przyjął obywatelstwo amerykańskie i stał się rozpoznawalny dzięki licznym występom cameo w swoich produkcjach oraz serialowi „Alfred Hitchcock przedstawia”. Jego styl reżyserski charakteryzował się budowaniem napięcia. Za swój wkład w rozwój kinematografii otrzymał Order Rycerza Imperium Brytyjskiego (KBE), a także nagrodą Life Achievement Award przez American Film Institute.
tagi: thriller, czarno-biały, klasyka kina
trigger warnings: przemoc