Garbo, Arzner, Hitchock, Welles

Poznaj ikony 15. FKA

15. Festiwal Kamera Akcja to hołd dla wielkich artystów, których twórczość stanowiła punkty zwrotne w historii kina i wyznaczała szlaki dla kolejnych pokoleń. Jubileuszowa identyfikacja wizualna przypomina o wielkich postaciach nieustannie inspirujących współczesnych krytyków i twórców. Na głównym plakacie widnieje Greta Garbo, której twórczość doskonale koresponduje z ideą Kamery Akcji.

Głos protestu pierwszej reżyserki Hollywood. Dorothy Arzner

Patronką tegorocznego Międzynarodowego Konkursu Authors Spotlight jest  Dorothy Arzner, pierwsza kobieta w amerykańskim związku reżyserów (Directors Guild of America, DGA) i jedyna reżyserka w ramach systemu studyjnego lat 30. i 40. XX wieku w Hollywood. Choć jej twórczość przez wiele lat była ignorowana przez krytyków filmowych, z impetem przełamała wiele barier, stając się pionierką w branży zdominowanej przez mężczyzn. 

W 1919 roku Arzner rozpoczęła swoją przygodę z filmem w Famous Players-Lasky Corporation, przekształconej później w Paramount Pictures, gdzie przepisywała scenariusze. Szybko awansowała – najpierw na stanowisko scenarzystki, następnie montażystki. Doświadczenie pracy nad ponad 50 filmami, w tym „Blood and Sand” z Rudolphem Valentino w roli głównej, sprawiło, że zadebiutowała w 1927 roku jako reżyserka ze swoim filmem „Fashions for Women”. 

Dorothy Arzner była nie tylko utalentowaną reżyserką, ale także wprowadzała do produkcji filmowej innowacje techniczne. Stworzyła dla Paramount ich pierwszy film dźwiękowy „The Wild Party” (1929), używając na planie boom mic – mikrofon na wysięgniku. To twórczyni odważna i zdeterminowana – jej filmy z silnymi kobiecymi postaciami, m.in. „Dance, Girl, Dance” czy „Christopher Strong” z Katharine Hepburn, wykraczały poza stereotypy tamtych czasów. Pomimo licznych osiągnięć, Arzner spotykała się z wieloma trudnościami związanymi z dyskryminacją ze względu na płeć i orientację seksualną. Była jedną z niewielu otwarcie homoseksualnych reżyserek w Hollywood. Tuż po zakończeniu II wojny światowej, gdzie działała jako sanitariuszka, zakończyła swoją karierę – zajęła się nauczaniem w UCLA School of Theater, Film and Television, inspirując młodych filmowców do podążania za swoimi marzeniami.

Konkurs Authors Spotlight jest właśnie dla takich osób jak Arzner – wyróżniających się oryginalnością, pasją, odwagą w tworzeniu filmów, którzy pragną zainspirować innych swoją twórczością.

O Dorothy Arzner polecamy: 

• teksty Rafała Glapiaka [Mocne Punkty] o filmach Dorothy Arzner [LINK]
• materiał o reżyserce na kanale ACMI [LINK]
• esej na Women Films Pioneer Project [LINK]

Nabór do Konkursu Authors Spotlight trwa do 31 sierpnia 2024 r.

Twórz suspense piórem jak Hitchcock 

Mistrz Suspensu i patron Konkursu Krytyk Pisze Alfred Hitchcock miał niezwykłą zdolność budowania napięcia. Mistrzostwo w manipulowaniu widzem sprawiło, że jego filmy stały się klasykami, które do dziś fascynują i inspirują kolejne pokolenia filmowców i krytyków.

Taką inspiracją dla kinomanów są autorskie teksty krytyków filmowych. To analizy, felietony, eseje o kinie prowadzą widzów ku ciekawym kontekstom, odkrywają znaczenia i poszerzają spojrzenie na dzieło audiowizualne.

Hitchcock rozpoczął swoją karierę w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako projektant napisów w filmach niemych, a później jako scenarzysta i reżyser. W 1939 roku przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie jego kariera nabrała prawdziwego rozpędu – zrealizował wtedy swoje najbardziej znane dzieła, takie jak „Psychoza” (1960), „Okno na podwórze” (1954), „Vertigo” (1958) czy „Ptaki” (1963).  Hitchcock miał też talent do odkrywania i rozwijania talentów aktorskich, a kariery wielu z jego współpracowników, takich jak James Stewart, Cary Grant, Ingrid Bergman i Grace Kelly, nabierały dzięki niemu rozpędu.

Wzorem Alfreda Hitchcocka Festiwal Kamera Akcja od 15 lat niezmiennie wspiera młodych krytyków w początkach ich pracy zawodowej. Na przestrzeni lat, laureatami Konkursu Krytyk Pisze byli m.in. Patrycja Mucha, znana blogerka, podcasterka i dyrektorka Timeless Film Festival, dziennikarz Gazety Wyborczej Dawid Dróżdż, zdobywczyni Nagrody PISF Diana Dąbrowska, a także odkrycia ubiegłorocznej Kamery Akcji – Wiktor Szymurski, Aleksandra Wolf czy Daria Sienkiewicz. 

Organizatorzy chcą, by to właśnie w Łodzi młodzi krytycy mogli postawić pierwsze kroki dziennikarskie. To nie tylko szansa na rozwinięcie swoich umiejętności, ale także możliwość zaistnienia w świecie krytyki filmowej i nawiązania kontaktów z innymi pasjonatami kina. 

Hitchcockowskie sztuczki polecamy odkrywać z: 

• Foreign Correspondents, anglojęzycznym podcastem M. Oleszczyka i S. Smolińskiego [LINK]
• Odcinkiem poświęconym Hitchcockowi z cyklu Reżyserzy [LINK]
• Klasycznym wywiadem-rzeką Hitchcock Truffaut [LINK]

Nabór do jubileuszowej edycji cieszącego się niezmiennie dużym zainteresowaniem Konkursu Krytyk Pisze trwa do 22 września 2024

Siła opowieści według Orsona Wellesa

Swoim mocnym głosem podczas tegorocznej Kamery Akcji przemawia także Orson Welles, ikona Konkursu Krytyk Mówi, legenda kina („Obywatel Kane”), teatru (broadwayowski „Cezar”), ale także mistrz radia. Jego słynne słuchowisko „Wojna światów” z 1938 roku wywołało masową panikę wśród słuchaczy. Ten legendarny dramat radiowy pokazał zdolność Wellesa do tworzenia realistycznych i porywających opowieści dźwiękowych. Jego umiejętność budowania napięcia i używania dźwięku do wywoływania silnych emocji zrewolucjonizowała radio jako medium.

Welles był założycielem i głównym twórcą Mercury Theatre on the Air, którego audycje radiowe stały się synonimem wysokiej jakości i skupiania się na najmniejszych detalach – adaptacje klasycznych dzieł literatury, takich jak „Dracula”, „Cyrano de Bergerac” i „Treasure Island” zdobyły poklask zarówno krytyków, jak i nie mogących oderwać się od odbiorników słuchaczy. Welles wiedział, co robi – wykorzystywał radio jako platformę do eksperymentowania z dźwiękiem, narracją i technikami montażu, co nadało jego audycjom unikalny charakter i styl nie do podrobienia.

To artysta dążący do realizacji swojej wizji, często wbrew przeciwnościom. Jego twórczość filmowa obejmuje tytuły wykorzystujące nowatorskie w tamtych czasach chwyty – nielinearną strukturę narracyjną, głębię ostrości i nietypowe kąty kamery – a przy tym były kontrowersyjne, wyprzedzające swoje czasy i wpisujące się w szeroką gamę gatunków oraz stylów: od filmów noir, takich jak „Dama z Szanghaju” (1947), po epickie adaptacje dzieł literackich, jak „Proces” Franza Kafki (1962) 

Nie bez powodu Welles patronuje tegorocznemu Krytyk Mówi. To właśnie w ramach konkursu poszukiwani są autorzy audiowizualnych treści o filmie, którzy potrafią, jak on, dostrzegać potencjał w mówionych formach narracji, budować napięcie i poruszać wyobraźnię odbiorców. To okazja dla krytyków, którzy wiedzą, jak przenieść słuchaczy w świat kina, używając słów tak, jak Welles używał dźwięków. 

Orsona Wellesa poznacie jeszcze lepiej z:

• materiałowi na jego temat w Polskim Radiu [LINK]
• tekstowi Piotra Mirskiego [LINK]
• wideoesejowi Josepha Tsara [LINK]

Autorzy vlogów, audycji filmowej, wideoesejów czy podcastów filmowych mogą zgłosić się do konkursu do 4 października 2024 r.

15. Festiwal Kamera Akcja odbędzie się od 24 do 27.10.2024 w Łodzi oraz od 14 do 23.10.2024 online na platformie Think Film. Zadanie realizowane jest dzięki dofinansowaniu z budżetu Miasta Łodzi. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Uniwersytetu Łódzkiego – mecenasa festiwalu. Głównymi partnerami festiwalu są Monopolis i Szkoła Filmowa w Łodzi. Festiwal Kamera Akcja i Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu tworzą sieć współpracy „Łódzki Festiwal Filmowy”.  Karnety w cenie od 149 zł w sprzedaży od 22 lipca 2024 r.